Öncelikle genel bir değerlendirme yapılması, daha sonra uygulamaya yönelik çözüm önerilerinden bahsedilmesi uygun olacaktır.
Sektörümüzde, Abone kayıt deseninin tüm işletmecilerde standart bir yapıda olmasının çok faydalı olacağı açıktır.
Bugüne kadar tüm işletmeciler Abone kayıt desenlerini; geçerli Mevzuatı da göz önüne alarak kendi ihtiyaçlarına göre kendi yazılım altyapılarında geliştirmişler ve işletmecilikleri ile entegre hale getirmişlerdir.
O nedenle getirilen düzenlemeye göre yapılacak değişiklikler aynı zamanda sektördeki firmaların işletme yönlerine de dokunacaktır.
Genel olarak tüm firmaların mevcut yazılımlarında geliştirme yaparak, getirilen düzenlemeye uyum sağlamaya çalışacakları görünmektedir.
Konuya BTK açısından baktığımızda ise; Devletin diğer kurumlarının BTKdan istediği kayıtların onlara sağlıklı verilmesi, tüketici mağduriyetlerinin asgariye indirilmesinin ve sektördeki firmaların kontrolünün kolaylaştırılmasını hedeflendiği ortadadır.
Yapılan düzenlemede; kayıt desenindeki alanların doldurulması, dolduruluş şeklindeki kontroller, sektör firmalarının işletmeciliğini ağırlaştıracaktır.
Yapılan düzenlemedeki yaklaşım; kişisel verilerin korunmasına ve devletin kurumlarda toplanan verilerin birbiri arasında transferinin yapılMAMAsı yönündeki yaklaşımına aykırı bir durum oluşturmaktadır. Ayrıca bu düzenleme, gelecekte e-devlet üzerinden en az bilgi ile kolayca abonelik yapılma yaklaşımına da aykırıdır
O nedenle, yukarıdaki genel değerlendirmeyi özetlersek; yapılan düzenlemenin günü kurtarmayı amaçlayan bir düzenleme olduğu ortaya çıkmaktadır.
Bugünden geleceğe göre pozisyon almak yerine, geçmişe bakarak bugüne çözüm getirme yaklaşımı uygulandığını düşünülmesi sektörün temel bakış açılarından birisi olmalıdır.
Detayların tamamını hemen karşılama yerine, en az eforla en yüksek oranda çözüm olacak düzenlemelerin sektörün BTK tarafından yönetimini kolaylaştıracağını, etkinliğini artıracağını ve detaylarda takılıp kalMAMAsını sağlayacağını tahmin ediyorum.
Bütün bu genel değerlendirmelerden sonra; Abone deseni ile getirilen düzenlemenin üç temel yaklaşımı birlikte içerdiği görülmektedir.
Bunlardan birincisi; işletmecilerin altyapılarının teknik ve yazılımsal olarak bu düzenlemeye uyum sağlayacak geliştirmeler yapması süreci,
İkincisi; bu düzenlemelerin gerek BTK ile gerek diğer kamu kurumlarıyla entegrasyonun sağlanması ve testlerin yapılması süreci,
Üçüncüsü; getirilen kayıt desenindeki eksik olan verilerin işletmeciler tarafından tamamlanması sürecidir.
Yapılan düzenlemede; bu üç süreç birmiş gibi telakki edilerek, istenilen sonucun alınamayacağı, BTKnın sektörü sıkıştırmak zorunda kalacağı bir tabloyla karşı karşıya kalınacağı görünmektedir.
Uygulama; Sektörün rahatlaması ve istenilen düzenlemenin hayata geçirilmesi için altışar aylık 3 Eylem planına dönüştürülmelidir.
Abone kayıt desenindeki temel ve haklı yaklaşımlardan birisi; gerçek kullanıcıya ulaşmak olduğu görülmektedir.
Bu durum, internetteki harici / dahili IP benzeri olan, harici hat / dahili hat yaklaşımının kontrol edilmesi amacını gütmektedir. Ancak, işletmecilerin kurumsal tüketicilerden onların inisiyatifi ile istediği bu bilgilerin, kurumsal tüketicilerin bir çoğu tarafından sağlıklı ve zamanında verilmeyeceği için takip edilmeyeceği ortadadır.
O nedenle Türkiye’nin Bilgi güvenliği açısından internette ipV6’ya geçerken, telefon hizmetlerinde de harici hat, dahili hat ayrımının kaldırılarak tüm dahili hatlara harici numara verilmesinin önemli olduğu görülmektedir. İnternet üzerinden çalışan telefon santralleri de düşünülünce, bunun Türkiye’ye ilave bir yatırım maliyeti de olmayacaktır. Üstelik sektörün genişlemesine ve yazılım ile iletişimin entegrasyonuna da sebep olacaktır. O nedenle bu yaklaşımların masaya yatırılarak yoğrulmasında fayda vardır.
Abone kayıt deseninde ISSlerde altyapı tespitinin desene eklenmesine rağmen, wireless sistemlerinin desene eklenmediği görülmektedir. Wireless konusu, aynı zamanda çevre kirliliği ve ileride mobil işletmeciliğin önündeki en büyük engellerden birisidir. Üstelik işletmeciler ile ilişkisi olmadan özellikle belediye gibi kurumsal tüketicilerin wireless sistemlerini kontrolsüzce kullanmaları da önemli problem haline gelmiştir.
Bugün milli güvenlik açısından kritik olan ve izlenmesi gereken haberleşmelerin, BTKdan yetkilendirilmiş işletmeciler üzerinden yapılmadığının da göz önüne alınması ile birlikte bu açıdan acele edilmesine de gerek yoktur.
Evet, işletmeciler arasında ortak bir kayıt desenine gidilmesi her zaman faydalıdır. Ancak, ülkemizin gelecekteki vizyonuna göre şimdiden yapılanmaya yönelik adımlar atılmasının faydası sayılamayacak kadar çoktur. O nedenle tüm bilgilerin ve operasyonların e-devlet üzerinden yürüyeceği bir şekilde kurgu, her zaman tüm taraflara kolaylık sağlayacak ve özellikle verilerin ortalarda dolaşması önlenecek ( geçmişte nüfus cüzdanı fotokopilerinin her yerde dolaşmasının temel sorumlusu maalesef Telekom abonelikleri olmuştur ), abone güvenilirliği artacak, modülerlik nedeniyle de her geçen gün ileriye gidilecek, kurumların iş yükü hafifleyecek; dolayısıyla kaynaklarımız israf edilmeyecektir.
Son olarak; mevcut kayıt desenindeki bilgilerin işletmecilerin asgari düzeyde kontrol yapmak zorunda kaldıkları bir işletme yapısını hedefleyecek şekilde ve işletmecilere sorumluluk bırakmayacak, kurumsal abonelerin inisiyatifine kalmayacak bir yapıda tekrar kurgulanmasında sayılamayacak faydalar vardır.
Mevcut desen yapısının hayata geçirilmesinin yukarıda belirttiğim şekilde 6’şar aylık 3-step halinde yapılmasının, abone desenindeki bazı eksikliklerin giderilmesinin, internet ve telefonda da kullanıcıların abonelikle otomatik eşleşeceği bir yapının nasıl olacağının, e-devlet üzerinden güvenli ve tüketicinin işletmeciye uğramadan abonelik yapabileceği, ilgili devlet kurumlarının istedikleri bilgileri e-devlet üzerinden toplayabileceği yapının oluşturulması yönünde yeniden düzenleme yapılması konularının tekrar düşünülmesi gerekmektedir.
Adem Öcal